Tambo Colorado

    Pozostałością po podboju doliny Pisco przez Inków jest stanowisko archeologiczne Tambo Colorado – czyli inkaskie miasto pełną gębą, dawne centrum administracyjne. Na dodatek świetnie zachowane, z centralnym placem, świątynią i w ogóle. Eleganckie miejsce.

Główny plac Tambo Colorado

    Zresztą nie było to jedyne miasto inkaskie jakie widziałem – Pisaq, Ollantaytambo, Patallaqta...

Ruiny Pisaq

    Zwłaszcza to ostatnie, Patallaqta, Miasto Schodów, jest ciekawe: zostało opuszczone wraz z przybyciem Hiszpanów. My je znamy jako Machu Picchu.

Najsłynniejszy landszaft w Peru

    Tambo Colorado – czyli Kolorowe Tambo – także nie zostało zniszczone, i także nazywało się oryginalnie inaczej: Pukatampu. Co Hiszpanie przetłumaczyli całkiem słusznie jako Tambo Rojo, Czerwone Tambo. Prawdopodobnie dlatego, że w oryginale było niezwykle barwne – i w przeciwieństwie do większości pozostałych prekolumbijskich zabytków tu te kolory doskonale się zachowały. Mimo upływu pięciuset lat.

Oryginalne kolory

    Dostać się do tych zabytków jest relatywnie łatwo – trzeba iść do agencji turystycznej w Paracas i wykupić odpowiednią wycieczkę. Jednak jako, że większość odwiedzających przybywa tam oglądać pingwinki okazuje się, że zebranie grupy chętnej na wyjazd poza wybrzeże już takie proste nie jest. Natomiast wynajęcie prywatnego auta z kierowcą to pokaźny wydatek – i to w dolarach.
    Nie to, żebym pochodził z Poznania czy tam Krakowa, ale postanowiłem wybrać inną opcję – nie dość, że tańszą, to jeszcze umożliwiającą wejście w interakcję z miejscowymi (w zamian za to za grube dukaty biura podróży oferowały wizytę w bodedze i wytwórni – wszak jesteśmy w dolinie Pisco – pisco). Wystarczyło tylko trochę się postarać – i zbiorczą taksówką przejechać te kilkanaście kilometrów z Paracas do Pisco.

Pingwinki

    Stamtąd do Tambo Colorado co prawda nic nie jeździ, ale jak się złapie collectivo do Huancano, to przecież zawsze można po drodze wysiąść. Kierowca za 2,50 sola zawiezie – a podróż odbywa się w miłym towarzystwie mówiących prawdopodobnie w keczua Indian, przekupek, dzieci wracających ze szkoły i, na przykład, dwóch drzewek. A co to, drzewa już nie mogą busikami jeździć? Zwłaszcza pod opieką starego Indianina?
    A z powrotem? A z powrotem trzeba będzie stanąć przy drodze i machać. Co wbrew pozorom nie jest łatwe. Chyba wspominałem, że busy i autobusy najczęściej odjeżdżają jak się zapełnią? A skoro jadą pełne, to zatrzymać się nie bardzo mogą. Uprzedzając fakty – wracając w końcu złapałem jakąś okazję, ale nie wróciłem prosto do Pisco – wysiadłem po drodze, niedaleko wioski Humay by tropić Starożytnych Kosmitów – a stamtąd do miasta jeździło dużo więcej collectivos. Wróćmy jednak do naszego Tambo Colorado.

Dolina Pisco

    Inkaskie miasto leżało – jakże by inaczej – na szlaku Qhapac Ñan, Królewskich Dróg. Te arterie komunikacyjne oplatały całe Tahuantinsuyu, a ich konserwacja była obowiązkiem miejscowych (czyli coś jak szarwark). Oczywiście, podbici przez Inków na pewno wcale nie musieli tego robić, ale ewolucja rodzaju ludzkiego okazała się na tyle nieuprzejma, że czaszka nadal słabo wytrzymuje cios nawet nadziewanej obsydianem maczugi. Tak więc w Peru i okolicznych państwach mamy bardzo dużo różnych rodzajów dróg, w przeciwieństwie do tych budowanych przez Rzymian. Czasem drogi te przyjmują ekstremalne formy.

Ekstremalne fragmenty Qhapac Nan

    Tu, na pustynnym przedgórzu Andów oczywiście takich ekstremów nie ma. Jest za to centralna konstrukcja zwana dziś Pałacem Inków. Faktycznie, wygląda jak siedziba władcy, choć zapewne żaden Syn Słońca (jak nazywano inkaskich królów) tu nawet nie był. Z owego – niech mu będzie – pałacu roztacza się wspaniały widok na dolinę Pisco oraz centralny plac miasta, przez który przebiega Qhapac Ñan. Plac, dodajmy, wielkości boiska piłkarskiego.

Pałac Inki

    Archeolodzy twierdzą, że haratano tu w gałę odbywały się tu targi oraz uroczystości religijne. Funkcje kultowe spełniać miało niewielkie podwyższenie. Oczami wyobraźni można zobaczyć jak wchodzi na nie kapłan albo gubernator, przystrojony w białą bawełnianą szatę i składa ofiary – tu powinienem dodać, jak to leje się krew jeńców, a złoty nóż wycina im serca, ale Inkowie nic takiego nie robili. A przynajmniej nieczęsto.

Kultowa platforma

    Obok platformy zlokalizowana jest niewielka piramida – Inkowie też nie byli entuzjastami tych konstrukcji – oraz, jak twierdzą archeolodzy, koszary. Może więc konstrukcja jest solarną świątynią dla wojska? Nie wiadomo.

Huaca - czyli piramida

    Pałac Inki i całe otoczenie centralnego placu zbudowane jest z adobe. Biała, niewypalana cegła inkaskim wynalazkiem nie była, ale andyjscy górale stosowali ją namiętnie, zwłaszcza tu na wybrzeżu, gdzie nie było tylu kamieni. Miejscowi, przed podbojem, woleli stawiać ściany z talpia, czyli ubitej gliny – i takie mury, podobne do tych w znanym mi królestwie Huarco, znaleźć można na obrzeżach Tambo Colorado. Znaczy to, że miasto zamieszkiwali też miejscowi, i Inkowie, podobnie jak w Huarco, po prostu się dobudowali.

Mur z talpii w Huarco - preinkaski

    W sposób jednak niezwykle imponujący. Spacerując po dawnych komnatach Pałacu Inki, wciąż jeszcze kolorowych (biel, żółć, czerwień, czerń – możliwe, że to po prostu najtrwalsze barwniki, niekoniecznie, że ulubione) niemal dało się odczuć – jak to napisać – atmosferę minionego czasu? Wychodząc na centralny plac kątem – bo tylko tak się to robi – oka dostrzegłem jakiś ruch. Wir powietrza poderwał garść piasku i chwilę nim zakręcił. Czyżby duch miejsca, jakiś supay, żegnał się ze mną? Albo dawni mieszkańcy dawali znać, że jeszcze nie odeszli i ostrzegali, żeby nie naruszać ich spokoju? A może był to tylko efekt lejącego się z nieba żaru i zwykły wir powietrza?
    Można było się wzdrygnąć – choć ja akurat niczyjego spokoju naruszać nie zamierzałem. Nie byłem wszak archeologiem.