Działo się to Roku Pańskiego Dwa
Tysiące Czternastego w miejscu przez Boga przeklętym a przez ludzi
zapomnianym.
Czyli w sumie całkiem niedawno, na
środku pustyni w odległości jakiegoś pół dnia jazdy bezdrożami
od miasteczka – miejscowości – Ocucaje w środkowym Peru.
 |
| Panorama Ocucaje |
Grupa paleontologów wyruszyła na te niegościnne tereny poszukiwać skamieniałości przedpotopowych stworzeń – to znaczy wodnych zwierząt zmarłych i na zawsze uwięzionych w kamieniu zanim rozpoczęło się wypiętrzanie Andów. Cóż, od razu należy zdementować plotki, że praca paleontologów dla zwykłego człowieka może być interesująca. Raczej nie ganiają się po tropikalnych wyspach z dinozaurami – podobnie jest z archeologami: też nie noszą fedory i nie boją się (zazwyczaj) węży. Głównym narzędziem pracy jest łopata, pędzelek i własna głowa. I nawet jak nastąpi jakieś spektakularne odkrycie, na przykład ślady najstarszego czworonoga, to typowy zjadacz chleba wzruszy ramionami – a nietypowy powie, że to spisek (sporo protestanckich pastorów i ortodoksyjnych rabinów skamieniałości uważa za podrzucone przez Pana Boga – aby sprawdzić naszą wiarę: w końcu w Piśmie stoi jak wół – sześć dni i zrobione, a nie jakaś ewolucja; anglikański arcybiskup Ussher wyliczył nawet dokładnie kiedy to Ziemia została stworzona: 22 października 4004 przed narodzeniem Chrystusa; jest więc Ziemia spod znaku wagi – ważna informacja dla wróżbitów i wyznawców astrologii; można jej postawić horoskop). Archeolodzy mają lepiej – Troja i Tutenchamon zrobiły wrażenie na opinii publicznej.
 |
| Dawny waleń |
W każdym razie banda naukowców
spacerowała po pustyni – powstałej dzięki cieniowi opadowemu
Andów i zimnemu prądowi peruwiańskiemu – i, według legendy (do
której nie przywiązywał bym wielkiej wagi spod którego to znaku
zodiaku jest Ziemia) zgubili się. Zdarza się – zwłaszcza na
pustyni, gdzie znaków orientacyjnych nie ma zbyt dużo, a wydma do
wydmy podobna. I tak wędrując w poszukiwaniu kawałka cywilizacji
(i – zapewne – skamieniałych szczątków organizmów żywych)
nagle stanęli jak wryci:
- A niech-że nam tu wprowadzą
socjalizm! - wyrwało się jednemu (możliwe też, że użył innych,
łagodniejszych przekleństw, zapewne po hiszpańsku).
Pozostali przytaknęli – oto bowiem
na środku pustyni ukazał się – właściwie bez uprzedniego
ostrzeżenia – olbrzymi kanion. Z racji, że – według legendy –
grupa naukowców była akurat zagubiona ten cud natury otrzymał
miano Canyon de los Perdidos. Kanion Zagubionych (potem paleontolodzy
znaleźli się – a efekty ich prac można podziwiać w niewielkim
muzeum we wspomnianym Ocucaje).
 |
| Muzeum w Ocucaje |
Kilka lat później razem z ekipą
dotarliśmy do niezbyt urodziwego pustynnego miasta zwanego Ica (o
niej też będzie, ale kiedy indziej – teraz niezbyt pasuje mi
fabularnie) – skąd, wiedzeni wieścią o niezwykłej nowo odkrytej
atrakcji ruszyliśmy do Ocucaje.
Droga wiodła przez rejon dość
odludny – choć tam, gdzie pozwalała na to obecność wody
rozkwitały niewielkie wioski otoczone winnicami (winorośl
sprowadzili tu Hiszpanie – i rozpoczęli produkcję win oraz
winiaków w typie grappy, tu zwanych pisco – o nim również kiedy indziej; czemu? Patrz wyżej).
Samo Ocucaje przywitało nas dość
przygnębiającym widokiem. Na gołej ziemi stały całe osiedla
ledwo skleconych wiklinowych chatek. Nawet powszechnego elementu
budulcowego faweli w Trzecim Świecie – plandeki, blachy falistej
i trytytek – było tam jak na lekarstwo.
- O niech-że nam wprowadzą socjalizm
– westchnęliśmy – Ale bieda.
 |
| Inwazje |
Podmiejskie osiedla rzeczywiście
wyglądały odstręczająco ale rychło okazało się, że nie wolno
oceniać książki po okładce (chyba, że "Kapitał" albo
"Main Kampf") – te biedne zdawało się chatki były
bowiem świadectwem rozwoju Ocucaje. Po hiszpańsku proceder,
którego byliśmy mimowolnymi świadkami zwie się "invasiones"
– inwazje. Otóż na ziemi niczyjej wystarczy postawić dom i przez
zasiedzenie nabywa się prawo do posiadania gruntu. Co prawda z
praktycznego punktu widzenia wiklinowe kosze chatki trudno było
nazwać domem – ale formalnie były to ludzkie sadyby. Inwazje w
Ameryce Południowej – przeżywającej boom demograficzny i mającej
wiele wolnej przestrzeni do zagospodarowania - są dosyć częstym
zjawiskiem, czy to w dżungli, czy na pustyni. Co prawda bardzo
często pierwotni kolonizatorzy są następnie przeganiani przez
wielkie koncerny (zwłaszcza, jeśli coś się na tej ziemi odkryje)
ale świadczy to o chęciach rozwoju tych młodych społeczeństw.
Ciekawe jak wpłynie nań niebo spadające na głowę socjalizm panika koronawirusowa. No ale – poczekamy, zobaczymy. W każdym razie
Ocucaje właśnie wchodziło w etap dynamicznego rozwoju – i może
tak być, że za kilka lat z parchatej pustynnej wioski przekształci
się w parchate pustynne miasteczko pełną gębą.
 |
| Codzienne życie na pustyni |
Już teraz w centrum Ocucaje dorobiło
się kwiecistego (i obficie podlewanego, co oczywiste w pustynnym
klimacie) placu, wspomnianego muzeum i nowego (jeszcze budowanego –
ale co roku widzieliśmy postępy) kościoła. Miejscowi włodarze –
zapewne – przygotowali ten kwietny klomb z myślą o turystach.
Wystawiono tam rzeźby przedstawiające rekonstrukcje
prehistorycznych stworzeń (niestety, nie dinozaurów) oraz ławeczki.
 |
| Centrum Ocucaje |
 |
| Miejscowe praptaki |
Na których turyści – czyli my –
usiedli zrezygnowani.
Próbowaliśmy bowiem znaleźć
transport do Kanionu Zagubionych – ale miejscowi nie kwapili się
nam pomóc (takie szukanie transportu jest standardową procedurą w
krajach Trzeciego Świata – można to nazwać skrzyżowaniem
autostopu z nielegalnymi taryfami).
- Nie ma szans – odparł jeden z
kierowców busika – Za późno jest na jazdę na pustynię i z
powrotem.
Stropiliśmy się trochę – ale
próbowaliśmy jeszcze jakiś czas. Tym niemniej zbliżało się
południe – i nic...
Wydawało się, że jedyną osobą
która zwróciła na nas uwagę był pan podlewający - przypominam,
zbliżało się południe, słońce stało w zenicie, robiło się
niemiłosiernie gorąco - ów centralny miejski klomb. Ba, nawet pani Indianka kłusująca przez miasteczko całkowicie nas zignorowała. Wreszcie i ów podlewacz też sobie poszedł (a my zostaliśmy, samotni niczym palec u drwala).
 |
| Pani Indianka spiesząca dokądś |
Spowodował jednak - podlewacz, nie drwal - lawinę zdarzeń,
dzięki którym mogliśmy poczuć się jak owi paleontolodzy – to
znaczy: zobaczyć Kanion Zagubionych.
Kolejne części: druga - 08.03.2021 i trzecia - 12.03.2021
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz